Shou Sugi Ban – technika wykończenia drewna poprzez opalanie

Co to jest Shou Sugi Ban?

 

Choć technika wykończenia drewna, pochodząca z Japonii, staje się w Europie coraz popularniejsza, to nadal niewiele osób wie, czym jest Shou Sugi Ban. Jeśli poszukujesz do swojego domu drewnianych elementów aranżacji, ale jednocześnie pragniesz czegoś niebanalnego, innego niż wszystko, ta metoda pozyskiwania oryginalnego designu desek z pewnością Cię zainteresuje.

foto Pinterest

Pod tą egzotyczną nazwą kryje się – wywodząca się z dalekiej Japonii – specjalna metoda konserwacji drewna. W początkach XVIII wieku Japończycy zaczęli opalać deski używane do elewacji budynków, ponieważ zauważyli, że tak przygotowane drewno jest bardzo odporne na działanie grzybów i pasożytów, a także wyjątkowo trwałe i doskonale broni się przez ponad 50 lat przed szkodliwym działaniem wilgoci, wiatru oraz słonej wody. Ponieważ Japończycy są znani z zamiłowania do naturalnych materiałów i technik, nikogo nie powinien dziwić fakt, iż deski wypalane były naturalnym, żywym ogniem. Metoda Shou Sugi Ban przeniesiona na grunt europejski, szybko została nieco uproszczona, ponieważ u nas deski wypala się palnikami gazowymi. Nie należy jednak dać się zwieść pozorom – ta technika wykończenia drewna nawet w wersji „palnikowej” nie jest rzeczą łatwą, to prawdziwa sztuka, wymagająca precyzji i cierpliwości. Aby na długości całej deski uzyskać jednakowy efekt, palnik musi znajdować się cały czas w tej samej odległości od drewna, a czas wypalania poszczególnych odcinków deski powinien być taki sam. W dosłownym tłumaczeniu „Shou Sugi Ban” oznacza „spalona deska cedrowa” – bo to właśnie z tego drewna Japończycy pozyskiwali swoje małe dzieła sztuki. W Polsce doskonale nadają się do tej techniki rodzime gatunki, przede wszystkim sosna oraz dąb. Sam proces przygotowania drewna techniką Shou Sugi Ban nie kończy się na opaleniu desek ogniem. Kolejne etapy to: opłukanie drewna wodą (w celu schłodzenia desek i pozbycia się zwęglonych odpadków), wysuszenie desek, szczotkowanie drewna, ponowne opłukanie i wysuszenie, pokrycie zabezpieczającą warstwą oleju.

Deski malowane ogniem – niezwykła ozdoba domu

foto Pinterest

Choć Japończycy stosowali początkowo metodę Shou Sugi Ban w celu zakonserwowania desek elewacyjnych, bardzo szybko znaleźli się amatorzy niezwykłych malowideł, tworzących się na drewnie wskutek działania ognia. Dekoratorzy wnętrz odkryli, jak wielki potencjał aranżacyjny tkwi w deskach potraktowanych płomieniem. Bez wątpienia Shou Sugi Ban pozwala wydobyć z drewna to, co w nim najpiękniejsze, dodać mu głębi i niepowtarzalnego charakteru. Ogólnie rzecz ujmując, głębokie opalanie drewna powoduje uwypuklenie rysunku drewna – usłojenie staje się wyraźniejsze, a powierzchnia deski wyraźnie chropowata, niejednolita. Interesujące jest to, jak wiele różnych efektów możemy uzyskać, stosując jedną metodę wykończenia drewna! W zależności od tego, jak bardzo opalimy deskę, będziemy mieć do czynienia z fascynującą grą czerni i naturalnej barwy drewna, delikatnym podkreśleniem naturalnego usłojenia lub – w przypadku całkiem sczerniałych desek – z przyciągającą uwagę siatką drobnych pęknięć. Deski można pokryć naturalnym bezbarwnym olejem, podkreślając koloryt drewna, ale tak przygotowane deski mogą również być barwione na dowolny kolor. Różne gatunki drewna dadzą różny efekt końcowy, nie bez znaczenia jest także rodzaj palnika, wybrany do opalenia desek czy intensywność procesu szczotkowania drewna. Możliwości są niemal nieograniczone!

foto Pinterest

Do czego wykorzystać drewno przygotowane metodą Shou Sugi Ban?

Pierwotnie Japończycy wykorzystywali opalone deski jako budulec – tak odporny i zarazem piękny materiał był idealny jako surowiec elewacyjny domów czy tworzywo do budowy altan ogrodowych oraz ogrodzeń. Z czasem zaczęto wykorzystywać opalone drewno również we wnętrzach budynków. Dziś deski przygotowane techniką Shou Sugi Ban stanowią oryginalny materiał na wykończenie podłóg, mogą też stać się niebanalną ozdobą ściany. Trwałe, piękne tworzywo chętnie wykorzystywane jest także w stolarstwie. Nietuzinkowy stół z palonych desek świetnie odnajdzie się w nowoczesnej aranżacji salonu. Drewno wykończone japońską techniką sprawdzi się wszędzie tam, gdzie aranżacja wnętrza wymaga dodatków w zdecydowanym charakterze. Trzeba być świadomym, że deski z wyraźnym wzorem staną się jednym z głównych elementów wystroju i ściągną na siebie większość uwagi.